Studiuesit në Universitetin Politeknik Marche në Itali publikuan në Journal of Neuroscience një zbulim shqetësues: mungesa e gjumit, sidomos në periudha të zgjatura, mund të bëjë që truri “ta hajë veten”. Rezultatet tregojnë se qelizat astrocyte, të cilat zakonisht ndihmojnë në pastrimin e sinapseve të panevojshme, gjatë privimit të gjumit fillojnë të prishin edhe ato sinapse që janë shëndetshëm dhe funksionale.
Konkretisht, pas vetëm disa orësh zgjuarsie, astrocytet aktivizohen dhe rritet niveli i fagocitozës (pastrimit) të sinapseve—më së shumti sinapse të mëdha dhe aktive—që normalisht do të qëndronin të pandryshuara.
Kur privimi i gjumit bëhet kronik (përditë për disa ditë), qelizat mikrogliale aktivizohen gjithashtu dhe fillojnë të konsumojnë elementë sinaptikë, pa shenja të dukshme të inflamacionit në lëngun cerebrospinal
Ky hiperaktivitet i astrocyteve dhe mikroglive ngjan me fazat e hershme të sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimer-i. Studiuesit argumentojnë se kjo “priming” afatgjatë mund ta bëjë trurin më të ndjeshëm ndaj dëmtimeve të tjera në të ardhmen.
Duke ndërtuar mbi këto konstante, ekspertët në neurologjinë moderne po përpiqen të kuptojnë më mirë një “crosstalk” midis astrocyteve dhe mikroglive në kushtet e mungesës së gjumit, dhe si kjo mund të shpie te difekte kronike në plasticitetin sinaptik dhe funksionin kognitiv.
