Shqipëria ka regjistruar një rritje të lehtë të produktivitetit të punës në vitin 2024, por mbetet ende në fund të listës në rajon dhe Europë. Sipas të dhënave nga Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO), Prodhimi i Brendshëm Bruto për orë pune në Shqipëri vitin e kaluar u vlerësua në 16.5 dollarë ndërkombëtarë. Ky tregues ka shënuar një rritje prej 5.8% krahasuar me vitin 2022, por hendeku me vendet fqinjë të rajonit mbetet i konsiderueshëm. Për shembull, Serbia ka një produktivitet prej 20.6 dollarë, Bosnje-Hercegovina 21.5 dollarë, Maqedonia e Veriut 22.7 dollarë dhe Mali i Zi 25.8 dollarë.

Në nivel europian, Shqipëria renditet e parafundit, duke lënë pas vetëm Moldavinë. Kjo tregon se, megjithë rritjen e lehtë të produktivitetit, Shqipëria ende ka një rrugë të gjatë për të arritur nivelet e vendeve të zhvilluara.

Një nga faktorët kryesorë që ndikon në produktivitetin e ulët është struktura e ekonomisë shqiptare, e cila është ende e dominuar nga sektori i bujqësisë dhe tregtia me vlerë të ulët të shtuar. Kostoja e ulët e punës dhe informaliteti i lartë nuk kanë krijuar shumë stimuj për të rritur produktivitetin në dekadat pas rënies së komunizmit. Për më tepër, investimet në teknologji dhe automatizim janë të kufizuara, duke e bërë të vështirë rritjen e produktivitetit.

Përmirësimi i produktivitetit të punës është i lidhur ngushtë me nivelin e pagave. Produktiviteti i ulët nuk krijon mundësi reale për paga të larta, ndaj përmirësimi i këtij treguesi është thelbësor për rritjen e mirëqenies së një vendi. Nga ana tjetër, presioni nga tregu i punës për rritjen e pagave mund të krijojë më shumë nevojë për rritjen e produktivitetit të punës, në mënyrë që bizneset të ruajnë konkurrueshmërinë.

Për të adresuar këtë çështje, ekspertët sugjerojnë investime në arsim dhe trajnime profesionale, përmirësimin e kushteve të punës dhe rritjen e investimeve në teknologji dhe automatizim. Vetëm në këtë mënyrë, Shqipëria mund të rrisë produktivitetin e punës dhe të arrijë nivelet e vendeve të zhvilluara.