Një zbulim arkeologjik i rrallë ka dalë në dritë pranë qytetit Częstochowa, në Poloni, ku studiuesit kanë identifikuar stoli të lashta të punuara me hekur të ardhur nga hapësira. Ndër artefaktet më të veçanta është një byzylyk 2,700-vjeçar, i farkëtuar nga një meteor që ka rënë në Tokë në epokën e hekurit.
Arkeologët analizuan varre të asaj periudhe dhe zbuluan se disa objekte prej hekuri nuk kishin origjinë tokësore. Përmes testimeve të detajuara, u vërtetua se metali mbante shenja të përqendrimit të lartë të niklit, një tipar i qartë i hekurit meteoritik.
Nga 26 objekte të studiuara në dy varreza lokale, të paktën katër rezultuan të ishin krijuar nga ky material i rrallë kozmik. Zbulimi sugjeron se meteorët jo vetëm që ishin vëzhguar nga njerëzit e lashtë, por edhe shndërruar në objekte me vlerë të madhe simbolike dhe praktike.
Byzylyku dhe sendet e tjera të ngjashme duket se janë punuar me mjeshtëri duke e rrahur metalin, një teknikë që kërkonte aftësi të jashtëzakonshme për kohën. Për njerëzit e asaj epoke, hekurit nga qielli i ishte dhënë një kuptim i veçantë, i lidhur me fuqinë, mbrojtjen dhe ndoshta me besime hyjnore.
Ky koleksion i pazakontë e vendos Poloninë mes zonave më të pasura në botë për artefakte të punuara me hekur meteoritik, krahas gjetjeve të njohura nga Egjipti i lashtë. Për arkeologët, ai hap një dritare të re mbi mënyrën sesi komunitetet e hershme e lidhnin jetën e tyre me qiellin dhe fenomenet kozmike.
